Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
Geçtiğimiz yıldan bu yana dünyayı saran NFT çılgınlığı katlanarak büyüyor. Bu değiştirelemeyen tokenlara yatırım yapmak mantıklı mı? Detaylar için yazımızın içeriğine göz atabilirsiniz.
NFT çılgınlığı devam ediyor! NFT’ye yatırım yapmak mantıklı mı?
Geçtiğimiz yılın mart ayında bir dijital sanat eserine tam 69 milyon dolar ödendi. Bu miktar bugüne kadar bu türde bir esere yapılan en büyük ödeme olarak tarihe geçti.
Mike Winkelmann (Beeple), dünyanın önde gelen müzayede evlerinden biri olan Christie’s’te yapılan açık artırmada sanat eserini milyonlarca dolara satarak yeni bir trendin fitilini ateşledi. Bu tarihten sonra gün geçtikçe daha popüler hale gelen Non Fungible Token’ler kripto piyasasının içerisinde devasa bir pazar haline geldi.
İlgili: Non-Fungible Token (NFT) nedir, geleceği nasıl?
Yaygın olarak Ethereum ekosisteminde oluşturulan NFT’ler başta sanat dünyası olmak üzere birçok sektörün gözdesi oldu. Öyle ki NFT pazarı 2021 yılında 41 milyar dolarlık rekor bir satış hacmine ulaştı. Ülkemizde de birçok sanatçı kendi NFT’sini çıkarmaya başladı.
Son olarak Güney Kore’de büyük bir ticari sanat galerisi olan Gallery Hyundai, ünlü yerli ve yabancı sanatçıların dijital eserlerini içerecek olan, ETNAH adlı NFT tabanlı bir sanat platformu başlatmayı planladığını duyurdu. ETNAH, mayıs ayından itibaren üç aylık bir test çalışmasına başlayacak ve ağustos ayında piyasaya sürülecek.
Galerinin başkanı Do Hyung-teh, yaptığı açıklamada, dijital sanatın günümüzün güncel çağdaş sanatıyla el ele gideceğinden emin olduğunu vurguladı.
Artan hacim, diğer blok zincirlerin de NFT sistemini ağlarına entegre etmesine yol açtı. Bunlardan biri de Ethereum’un en önemli rakiplerinden olan Solana. Solana, şu anda ağında Ethereum ile birlikte en fazla NFT’yi barındıran blok zincir. Bu iki blok zincir NFT pazarının büyük kısmına hakimler. Geçtiğimiz günlerde aylık 4 milyar dolarlık gelire ulaşan NFT satış platformu OpenSea’nin Solana ağına entegre olacağı haberleri heyecan yarattı. Ethereum’un en önemli problemlerinden biri olan işlem ücretlerinin yüksek olması ve işlem hızının düşüklüğü Solana’yı NFT pazarında ön plana çıkarmaya başladı. Büyüyen bu pazara başka rakiplerin katılması da muhtemel.
NFT’lere yatırım yapmak mantıklı mı?
Non Fungible Token, dilimizde yaygın olarak değiştirilemeyen tokenler olarak çevriliyor. Buradaki değiştirilmez ibaresi tokenin satışının yapılamadığı anlamı taşımıyor. Bu ibare tokenin kendine özgü olduğu anlamına geliyor. NFT piyasası oldukça canlı bir piyasa. Birçok yatırımcı bu piyasaya ilgi duyuyor.
Bu tokenlere yatırım yapmanın mantıklı olup olmadığı konusunda piyasada bir fikir birliği bulunmuyor. Bazı yatırımcılar ve uzmanlar NFT’lerin geleceğin dünyasında önemli bir yeri olduğunu vurgularken bazıları da bu tokenlerin büyük bir hayal kırıklığına yol açacağını ve balon olduğunu belirtiyor.
VaynerMedia’nın CEO’su Gary Vaynerchuk, CNBC ile yaptığı bir röportajda mevcut NFT çılgınlığını 2000’lerin başındaki dot-com dönemi borsa patlamasına benzetti. 2,9 milyon Twitter takipçisi olan Vaynerchuk, popüler NFT dizisi Vee Friends’in yaratıcısı. Tek bir Vee Friends NFT’nin fiyatı şu anda 13.25 ETH. Yani yaklaşık 41.000 dolar. Ünlü CEO, bu dijital sanat eserlerinin hala yolun başında olduğunu söylüyor. Vaynerchuk’a göre NFT’ler yolun sonunda yerleşik bir pazar haline gelecek. Ancak çok önemli de bir uyarı yapıyor. NFT’lerin %98’i başarısız olacak.
Web3 şirketi Protocol Labs’ın NFT geliştirme başkanı Jonathan Victor ise NFT kavramının insanların etrafında toplandığı bir kavram olduğunu ve kalabalığın dağılmasından sonra NFT’lerin faydalarının görüleceğini belirtti.
“İnsanlar NFT’ler hakkında konuşmayı bırakacak ve odak zamanla NFT’lerin gerçekte sunduklarına kayacak”
Victor, gelecekte aşı kartlarından maç biletlerine kadar birçok şeyin NFT olarak basılacağını bu sayede sahteciliğin önüne geçileceğini savunuyor. Injective Protocol’ün CEO’su Eric Chen’de benzer görüşlere sahip. Chen, NFT’lerin çok fazla gündem olduğunu ve bu gündemin tokenlerin esas amacını gölgelediğini belirtiyor. Piyasanın bu gündem yoğunluğundan bunaldığını ve herhangi bir yenilik getiremeyen projelerin yok olmaya mahkum olacağını da sözlerine ekliyor.
NFT konusuna eleştirel bakan ve sektörün bir balon olduğunu savunan görüşlerde oldukça fazla. Kanadalı medya eleştirmeni Dan Olson kısa süre önce NFT’lerin büyük bir saçmalık olduğunu belirten bir video yayınladı. Video, bir haftadan biraz fazla bir süre içinde YouTube’da 3 milyondan fazla görüntüleme aldı. Eleştirmen değiştirilemez tokenlerin neresinden bakarsak bakalım bir felaket olduğu konusunda ısrarcı.
Geçtiğimi günlerde The Guardian’da yayınlanan bir makalede ise büyük sanatçıların eserlerinin başkaları tarafından kopyalandığı ve bunun gelecekte önemli sorunlara yol açacağı ifade edildi.
Habere göre, Hollandalı sanatçı Lois van Baarle, geçen yılın sonlarında en büyük NFT pazarı OpenSea’de bir araştırma yaptı ve kendi eserlerinin NFT versiyonlarına rastladı. Sanatçının 100’den fazla eseri NFT olarak satıştaydı ve hiçbiri onun tarafından yapılmamıştı.
OpenSea baş döndürücü bir hızla büyüdü ve şu anda 13 milyar dolar değerinde. Ancak, olağanüstü yükselişinin ortasında, şirket sahte NFT’lerin ticaretini önlemek için çok az şey yaptığı konusunda eleştiriler alıyor. OpenSea yaptığı açıklamada, “İntihal içerik kullanarak NFT’leri satmak politikamıza aykırıdır” dedi ve bunu yapan hesapları engelleyeceğini belirtti. 500 milyondan fazla dijital sanat eserine ev sahipliği yapan DeviantArt’ta da benzer intihal sıkıntıları baş gösterince platform, dolandırıcılık uyarı sistemini uygulamaya başladı. Sistem, 2021 yılının ağustos ayından bu yana 80,000 uyarı yayınladı. NFT pazarı bu yönü ile sanatçılar için bir kabus haline gelebilirken hayatı kolaylaştırması ve mülkiyet hakkı konusunda sağladıkları ile bir nimete dönüşebiliyor.
Sonuç olarak önümüzde her geçen gün değeri hızla artan bir pazar var. Yatırımcılara bu pazardan uzak durmak gerektiğini söylemek gerçekçi değil. Ancak her yatırım aracı gibi ince eleyip sık dokumak gerekiyor.
