ZCash nedir? Zec coin nasıl alınır, geleceği var mı?

TAKİP ET

ZCash, Bitcoin’den farklı olarak, merkeziyetsiz bir blockchain temelinde şifreleme yoluyla kullanıcılarına daha geniş bir mahremiyet sunan, toplam 21 milyon arza sahip bir kripto paradır.

ZCash nedir? – Kapsamlı ZCash rehberi

Peki insanların yaşantılarının bir bölümünü ya da yaptıkları işleri tüm dünyaya bildirmeleri gerekli mi? Biraz gizlilik istemek suç mu?

Aslında tam tersi sosyal medya ile tüm hayatlarını ortaya koyan insanların yanında herhalde gizlilik gittikçe daha çok önem arzetmeye başlayacak. Bu konuda öne çıkan kripto paraların başında ZCash, Monero (XMR) ve Dash geliyor.

 

 

ZCash merkeziyetsiz ve P2P bir kripto paradır. İlk üretilmesi Bitcoin (BTC) forku olarak gerçekleşti. Aynı Bitcoin gibi ZCash de 21 milyon arza sahip. Ancak benzerlik sadece bu kadar. Bitcoinden farklı olarak ZCash, kullanıcılarının gizliliğini sağlamada Bitcoin’den çok ilerde. ZCash bunun için dahice düzenlenmiş bir şifreleme tekniği kullanıyor.

 

ilgili: Bitcoin madenciliği nedir? Evde Bitcoin mining nasıl yapılır?

Zcash bir Bitcoin forku mu?

Daha önce de bahsettik, Zcash 28 Ekim 2016’da Bitcoin blockchaini üzerinde bir fork olarak başladı. İlk önceleri Zerocoin protocol olarak tanımlanıyordu. Sonradan Zerocash sistemine dönüştü, en son ise Zcash adını aldı. Vikipedi açıklaması Zcash için şu tanımı yapıyor:

“Protokolün gelişme süreci iyiye gidiyor ve uygulama Zerocoin Electric Coin Şirketi tarafından yönetiliyor, şirketin diğer adı Zcash Company.”

Kurucusu ve CEO’su Zooko Wilcox.

Zcash nasıl çalışır?

” Zcash açık bir blockchainde gizli ( genel anlamda gizli bilgiler) değişimlere imkan tanıyan bir blockchain ve kriptografik bir para birimi. Bu da organizasyonlara, alıcılara ve yeni uygulamalara, kendi değişimlerinde kimin kazanç sağladığını görme şansını veren bir kontrol mekanizması sağlıyor.” -Zooko Wilcox

Normal bir Bitcoin işlemi nasıl gerçekleşir?

Farzedelim ki Ahmet, arkadaşı Mehmet’e 1 BTC göndermek istiyor, ne yapacak? 1 BTC’yi Mehmet’in herkese açık adresine gönderecek. Madenciler işlem detaylarını kendi bloklarının içine yerleştirecekler ve işlem tamamlanacak. Peki Zcash işleminin normal Bitcoin işlemlerinden farkı ne?

İlk önce Zcash işlemini temsilen gösteren şu resmi inceleyelim.

Resim bize ne anlatıyor?

Zcash’de iki ayrı işlem türünden birisini seçebilirsiniz. Ya normal şeffaflıkta bir işlem seçersiniz (transparent assets) ya da korumalı özel işlem türünü (shielded assets) seçebilirsiniz.

Ahmet, Mehmet’e 1 ZEC göndermek istiyor varsayalım. ( Zec: Zcash)

Eğer Mehmet, işlemin şeffaf ve dünyaya açık olmasında bir sakınca görmüyorsa, o zaman direk Mehmet’in şeffaf adresine ya da t-addr adresine gönderebilir.

Ancak eğer Mehmet bu işte gizlilik istiyorsa ve işlem detaylarının kamuya açık olmasını istemiyorsa, o zaman sadece paranın korumalı adrese, diğer adıyla “z-addr” gönderilmesini isteyebilir.

Eğer her iki arkadaş da birbiri ile yaptıkları işlemlerde korumalı adres kullanmak istiyorlarsa o zaman işlemin tüm detayları gizlenir, Ahmet’in kimliği, Mehmet’in kimliği ve işlem detaylarının hepsi.

Zcash de bu kadar yüksek oranda gizlilik sağlanabilmesinin nedeni kullandıkları zk-SNARKS veya Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Arguments of Knowledge. sistemi.

Biz de Zcash kripto parasını daha iyi anlayabilmek için bu gizliliği sağlayan Zero-knowledge proof (sıfır bilgi kanıtı) ve zk-Snarks nedir ona bakalım.

Sıfır bilgi kanıtları

(Zero Knowledge proofs) Sıfır bilgi kanıtları ilk olarak MIT araştırmacıları Shafi Goldwasser, Silvio Micali ve Charles Rackoff tarafından 1980’lerde gündeme geldi. Bilginin ne olduğunu göstermeden belirli bir kanıt bilgisine sahip olduklarını ikna etmek için bir doğrulayıcı (verifier) ile bir kanıtlayıcının (prover) mesajlaştığı interaktif kanıt sistemleri ile ilgili problemler üzerinde çalışıyorlardı.

Bu araştırmacılar, “İnteraktif Kanıtlama Sistemleri” üzerinde çalışmalar yürütürken, Prover olarak adlandırılan bir birinci taraf ile Verifier denen ve mesajın doğruluğunu onaylayan ikincil taraf arasındaki ilişkiyi konu edinen teorik çalışmalar yaptılar. Daha öncede bir bilginin doğruluğunu kanıtlamak üzerine teorik çalışmalar yürütülmüştü. Fakat Goldwasser ve arkadaşlarını diğerlerinden ayıran şey şu soruyu sormak oldu:

“Bilginin doğruluğunu onaylayan (Verifier) taraf güvenilir değil ise ne olur?”

Bu araştırmacılar dönüm noktası keşiflerini gerçekleştirmeden önce, çoğu kanıt sistemi, kanıt sisteminin “sağlamlık” özelliklerine dayanıyordu. Her zaman doğrulayıcıyı kandırmaya çalışacakları herhangi bir senaryoda “kanıtlayıcının” kötü niyetli olabileceği varsayılmıştır zaten.

Bu 3 araştırmacı, kanıtlayıcı yerine doğrulayıcının ahlakını sorgulayarak fikri tersine çevirdi. Sordukları soru şuydu: Herkes, doğrulayıcının bilgiyi sızdırmayacağından nasıl emin olabilir ve doğrulama sırasında doğrulayıcının kanıtlayıcının kanıtlayıcı hakkında bileceği bilginin miktarı hakkında da endişeler ortaya çıkabilir.

Bu bilmecenin çeşitli gerçek dünya sonuçları da var ve en öne çıkanlardan birisi şifre koruması ile ilgili. Bir web sitesine şifre kullanarak giriş yapmak istediğinizi varsayalım. Standart protokol, istemcinin (siz) parolasını yazıp sunucuya göndereceği, sunucunun parolayı hash edeceği ve sistemlerinde sakladıkları hash değerine eşitleyeceğidir.

Değerler eşleşirse, sisteme girebilirsiniz. Bu sistemdeki büyük kusuru görebiliyorsunuz değil mi? Sunucu, şifrenizin düz metin sürümüne sahiptir ve gizliliğiniz sunucunun insafındadır (bu senaryoda doğrulayıcı). Sunucu tehlikeye girerse veya saldırıya uğrarsa, şifreniz kötü niyetli tarafa ait olur ve bu da ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu senaryolara karşı koymak için sıfır bilgi kanıtı kesinlikle şarttır ve her anlamda yol kırıcıdır.

Sıfır bilgi kanıtı (yukarıda belirtildiği gibi) söz konusu olduğunda iki taraf vardır: kanıtlayıcı ve doğrulayıcı. Sıfır bilgi, bir kanıtlayıcının, bilginin gerçekte ne olduğunu söylemeden belirli bir bilgiye sahip olduğunu doğrulayıcıya kanıtlayabileceğini belirtir.

ZKP Sıfır bilgi ispatı, bilgisayar bilimlerinde veri güvenliği alanında kullanılan algoritmanın temel prensibi “bildiğiniz bilgiyi bir başkasına, bilgiyi ona vermeden ispat etmektir. Bilginizi ispat etme yönteminiz genel olarak ideal bir kriptografik fonksiyonunun varsayımlarıdır.

Bir Bitcoin işlemi şöyle görünüyor:

• Cüzdan ABC123 cüzdan YXZ456’ya 01/01/2014 tarihinde saat 11:03’te 5 BTC yolladı.

ZCash işlemi ise şöyle görünüyor:

• Cüzdan XXXXXX cüzdan XXXXXX’e 01/01/2014 tarihinde saat 11:03’te XX ZEC yolladı

Gördüğünüz gibi işlem hakkında tarih ve saat dışında herhangi bir bilgiye ulaşmak imkansız! Bunu “Zero-knowledge proof” adlı teknolojiyi kullanarak gerçekleştiriyor. Basite indirgemek gerekirse teknoloji iki kişiye hiçbir özel bilgi açıklamadan işlem gerçekleştirmeyi sağlıyor!

Sıfır bilgi kanıtının (ZKP) özellikleri

• ZKP’nin çalışabilmesi için belli parametreleri karşılaması gerekir.
• Bütünlük: Eğer ifade doğruysa o zaman dürüst bir doğrulayıcı dürüst bir kanıtlayıcı tarafından ikna edilebilir.
• Sağlamlık: Eğer kanıtlayıcı dürüst değilse, doğrulayıcıyı yalan söyleyerek ikna edemez.
• Sıfır bilgi: Eğer ifade doğru ise doğrulayıcı ifadenin gerçekten ne olduğu hakkında fikir sahibi olamaz.

Gelelim şimdi bu protokolü kullanan Zcash’in geleceğine, Zcash iyi bir yatırım mı? Geleceği var mı?

Zcash geleceği nasıl? İyi bir yatırım mı?

Kaynak

ZCASH HAKKINDA MERAK EDİLENLER

Zcash nasıl alabilirim?

Zcash’in listelendiği herhangi bir kripto borsasından ZEC satın alabilirsiniz.

Zcash cüzdanı nasıl yükleyebilirim?

Zcash’i destekleyen donanım cüzdanları alabilir, isterseniz Zcash’in resmi internet sitesinden https://z.cash/download/ zcashd’i indirerek ZEC’lerinizi kendi bilgisayarınızda saklayabilirsiniz.