Merkezi olmayan kripto borsası deyince insanların aklına deneysel girişimler geliyor. Kimse merkezi kripto borsaları dururken adı sanı bilinmeyen merkeziyetsiz kripto borsalarına parasını yatırmıyor. Peki bunlardan hangisi daha güvenli? Merkezi borsalar hacklenme haberleri ile çalkalanırken merkezi olmayan borsaların hacklendiğini hiç duydunuz mu?
Merkezi Olmayan Kripto Borsaları Daha güvenli
Bankalara benzer olarak merkezi kripto borsaları da kendilerine emanet edilen kaynaklar üzerinde tam kontrol sahibidir. Aynı zamanda emirleri eşleştiren bir takas platformu olarak işlem yapar. Bu bağlamda yatırımcılar borsalara sadece kendilerine emanet ettikleri varlıklarını dahili ve harici tehlikelere karşı koruması için değil aynı zamanda yapacakları alım-satım işlemlerini de kolaylıkla gerçekleştirmesi için yetki verirler.
Hepimizin hafızası merkezi borsaların hacklendiğine dair haberlerin anılarıyla dolu. Neredeyse her hafta başka bir kripto borsadan onlarca milyon dolarlık coin çalındığı haberlerini okuyoruz. Merkezi borsaların güvenlikle ilgili bir sorunları mı var?
En son Bithumb’dan yaklaşık 31 milyon dolarlık varlık çalındı. Saldırı gerçekleştiği günlerde Bithumb günlük işlem hacmi bazında Dünya’nın en büyük 6. Kripto borsasıydı. Bu ayın başlarında ise Coinrail saldırıya uğradı. 40 milyon dolar değerinden fazla coin kayıplara karıştı.
Merkezi Olmayan Kripto Borsası Nedir?
Bahsi geçen borsaların merkezi yapısı değişmediği sürece saldırılar devam edecektir. Uzmanların çoğuna göre güvenlik tehditlerinden emin olmanın tek yolu merkeziyetsiz kripto borsa mantığına adapte olmak. Merkeziyetsiz borsalar alım satım işlemlerini yürütebilmek için blockchainin temeli olan dağıtık defter teknolojisini kullanır. Ne var ki merkeziyetsiz kripto borsalar bazı sebeplerden dolayı çok tutulmadı.
Gelin bu sebeplere beraber bakalım:
- Öncelikle bu tip borsalar kullandığımız USD, EUR,GBP gibi global para birimlerini içermezler. Kurlar sadece kripto para birimleri arasında olur. Bu da kredi kartıyla havale yaparak sisteme ilk giren yatırımcıyı dışarda bırakan bir kısıtlama.
- İkinci olarak bu tür merkeziyetsiz kripto borsalarında hacim genellikle düşüktür. Düşük likiditede fiyat oynaklığı (volatilite) daha yüksek olacaktır. Bu da stabil olmayan korkutucu bir ortam yaratır.
- Bu tip borsalar sadece en temel işlemleri barındırır. Kaldıraçlı işlem (margin trading) yapamazsınız. Alım ve satım emirleriniz için stop loss ve limit order seçenekleri bulunmaz.
- Son olarak da kullanıcı ara yüzleri gerçekten kullanıma çok müsait değildir. Hele ki yeni başlayan bir yatırımcı kolay kolay alışamaz.
Avantajları/Dezavantajları
En nihayetinde merkezi olmayan kripto borsası (DEX) dediğimiz şey dijital varlık kaydını, parite eşleşmelerini, varlık takasını merkezi olmayan bir şekilde dağıtır. Hali hazırda çoğu insanların kullandığı borsalar bunları merkezi bir otorite aracılığıyla yaparlar. Merkezi olmayan kripto borsaları sözkonusu olduğunda borsa tüm yetkiye sahip değildir. Yatırımcılar varlıklarını çok katmanlı özel anahtarları sayesinde eriştikleri DEX cüzdanlarında kontrol altında tutarlar. Bu cüzdan, parçası oldukları blockchain ekosistemi üzerinde tutulan dijital varlıkları erişmelerini sağlar.
Alım satım işlemleri DEX blockchaini üzerindeki dağıtık defter teknolojisi ve akıllı sözleşmeler mantığı ile çalışan ayrı bir zincir üzerinden yapılır. Merkezi kripto borsaları ise asıl yetkinliklerine ve işlem hacmini ölçeklendirebilecekleri alanlara odaklanırlar. Bu onları rakiplerine göre avantajlı konuma taşır çünkü müşterilerin varlıklarının ve alım satım işlemlerinin üzerine konumlandırılacağı blockchain altyapısını dizayn etmek için zaman harcamak zorunda kalmazlar. Merkeziyetsiz kripto borsası mantığında çalışan borsaların bu konudaki avantajı ise bu hizmetleri tamamen güvenli ve şeffaf olarak sunuyor olmasıdır.
