Bu yazıda ayrıntılı karşılaştırma yapacağımız Ethereum, Cardano ve Solana her biri farklı nesil blockchainlere ait. ETH, ADA ve SOL’u karşılaştırırken, bazı faktörler açısında ne kadar farklı oldukları sizi şaşırtacak.
Ayrıntılı Ethereum, Cardano ve Solana karşılaştırması!
İlk önce farklı nesil blockchainler ile başlayalım. Bitcoin, ilk nesil blockchain. Tek amacı geleneksel finansal sistemi düzeltmek ve onu da merkezsiz yapmaktı. Burada para gönderip alabilir ve ticaret yapabilirsiniz. Ancak başka bir şeye izin vermez.
| Blockchain | Ethereum | Cardano | Solana |
|---|---|---|---|
| Nesil | İkinci | Üçüncü | Dördüncü |
İkinci nesil blockchain olan Ethereum, akıllı sözleşmeler kavramı ile gelmişti. Geliştiriciler bu platform üzerinde uygulamalar da inşa edebiliyor.
Daha ayrıntılı: Ethereum ETH nedir?
Cardano, üçüncü nesil bir blockchain. Birinci ve ikinci nesil blockchainler dünyaya merkezsiz finans, inovasyonlar ve güvenlik gibi çok büyük bir değişim sundu. Eksik olan önemli şey vardı: Ölçeklenebilirlik. Bu sorunu çözmek için Cardano gibi blockchainler ortaya çıktı. Cardano, ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik sorunlarını çözdü.
Daha ayrıntılı: Cardano nedir, ADA coin nereden ve nasıl alınır?
Solana ise dördüncü nesil bir blockchain. Daha fazla ölçeklenebilirlik sağlamak için açık altyapıdan yararlanıyor. Merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik. Blokchainlerin çoğu bu üç özellikten ikisine sahip. Ancak Solana bu üçünü başarılı bir şekilde uyguluyor.
Daha ayrıntılı: Solana (SOL) nedir?
Solana vs Cardano vs Ethereum: Konsensüs mekanizması
Blockchain, patronu olmayan bir yapı. Ağın bir parçası olan herkes bir patron. Blockchain ağlarında kararlar katılımcılar/düğümler (node) tarafından alınıyor. Bu sürece ise konsensüs mekanizması deniliyor. Her blockchainin farklı konsensüs mekanizması var.
| Blockchain | Ethereum | Cardano | Solana |
|---|---|---|---|
| Konsensüs | PoW | PoS | PoH |
Ethereum: Ethereum 1.0 şu an İş İspatı (Proof of Work – PoW) konsensüs mekanizmasını kullanıyor. Ancak ETH 2.0 ile Hisse İspatı’na (Proof of Stake – PoS) geçecek. PoS, PoW ile kıyaslandığında daha hızlı. PoW aynı zamanda çok yüksek enerji tüketimi gerektiriyor.
Cardano: Cardano, Ouroboros ismi verilen özel bir PoS kullanıyor. Madenciliğe ihtiyaç duymayan bu model, enerji kullanımı ve hesaplama gücünü önemli ölçüde düşürüyor. Yine de Bitcoin’in sağladığı güvenlik düzeyini koruyor.
Solana: Solana, PoS ve Geçmiş İspatı (Proof of History – PoH) konsensüs mekanizmalarının karışımını kullanıyor. PoH, ağda yapılan tüm işlemler ve olaylara zaman damgası vuruyor ve böylece geçmiş kaydı oluşturuyor. Bu kayıtlar, bir işlemin gerçekleştiğini kanıtlamak için kullanılıyor. PoS ise oylama yapılarak bir sonraki PoH düğümünü seçmek için kullanılıyor. Ayrıca ağın çıkarlarına karşı çalışan kötü niyetli doğrulayıcılar da bu mekanizmada cezalandırılıyor. PoH kullanımı, Solana’nın verimi ve ölçeklenebilirliğinin büyük ölçüde iyileştirmesine yardımcı oldu.
İşlem hızı
Blockchain ağlarında işlem hızları saniyede yapılabilen işlem hızı (transactions per second – TPS) olarak hesaplanıyor.
| Blockchain | Ethereum | Cardano | Solana |
|---|---|---|---|
| TPS | ~30 | ~257 | ~57K |
Ethereum şu an saniyede yaklaşık 30 işlem yapabiliyor. Ancak Ethereum 2.0 ile saniyede 100,000 işlem hızına ulaşmak amaçlanıyor. Böyle bir hız, sharding ve diğer Katman 2 ölçekleme çözümlerinin kullanımı ile mümkün olacak.
Cardano’nun işlem hızı yaklaşık 257 TPS.
Solana saniyede yaklaşık 50,000 işlem (TPS) gerçekleştirebilir. Solana göreceli olarak yeni bir blockchain ve bundan dolayı üzerinde çalışan çok fazla DApps yok. Aynı zamanda buradaki işlemler de çok ucuz.
Ethereum, Cardano ve Solana karşılaştırması: İşlem ücretleri
Kullanıcıların kripto para transferleri gerçekleştirmek için ödediği ücrete işlem ücreti deniliyor.
| Blockchain | Ethereum | Cardano | Solana |
|---|---|---|---|
| İşlem ücretleri | $4-12 | $0.02 | $0.0002 |
İşlem ücretleri açısında Ethereum’un karnesi kötü. Mesela, Mayıs 2021 ortasında işlem ücretleri 60 dolarla zirve yapmıştı. Ortalama işlem ücreti ise 4-12 dolar arası. Etherem 2.0’ın entegrasyonu ile işlem ücretlerinin düşeceği söylense de daha yükseliyor.
Bu sebepten daha fazla geliştirici Ethereum’dan ayrılarak daha ucuz blockchain arıyor. Aşağıdaki grafik ortalama Ethereum gaz ücretlerini gösteriyor (1 ETH = 1 milyar gwei)
Ethereum gaz ücretleri grafiği
Cardano’da ortalama işlem ücreti 0.16-0.25 ADA aralığında. Dolar olarak ise sadece bir ya da 2 cent yapıyor. Cardano en düşük işlem ücretlerini uyguluyor.
Solana’da işlem ücretlerinin Ethereum’da 60 kat daha az olduğunu söyleyebiliriz. İşlem başına 0.00025 dolar ama zaman zaman iniş ve çıkış yaşıyor.
Cardano vs Ethereum vs Solana: Benimsenme
Büyük ve aktif bir topluluğa sahip olmak, bir blockchaini daha etkili ve daha güvenli yapıyor.
Ethereum: Ethereum şu an en çok kullanılan merkezsiz uygulama platformu. Yakın bir zamanda da bu konuda bir değişim olmayacak. Ethereum üzerinde aralarında merkezsiz borsalar, NFT pazar yerleri ve çevrimiçi oyunların da olduğu 2845 merkezsiz uygulama (DApps) çalışıyor. 221’den fazla DeFi uygulamasını barındırıyor bu blockchain ağı. En ünlü Ethereum DApp’ler şöyle: Uniswap, Chainlink, Aave, Compound, OpenSea.
Cardano: Benimsenme açısından Cardano hala geride. Eylül 2021’deki “Alonzo Hard Fork” ile Cardano akıllı sözleşme özelliğini getirdi ağa. 24 saat içinde 100’den fazla akıllı sözleşme çalışmaya başlamıştı. Ayrıca Cardano artık NFT de çıkarabiliyor.
Cardano ekosistemi
Solana: Solana, düşük ücretli bir blockchain ve geliştiricilerin uygulamaları inşa etmesine ve milyonlarca kullanıcıya ulaştırmasına altyapı sağlayan bir ağ. Yeni olmasına rağmen kısa sürede DApps geliştiren çok sayıda geliştiriciyi çekti. Solana ağında şu an 338 Dapps çalışıyor. Kısa sürede hızlı bir benimsenme sağlayan ve Ethereum’un doğrudan rakibi olarak görülen bir blockchain.
