Bitcoin’e yatırım yapmanın getirdiği risklerin ne kadar büyük olduğu herkesin malumu. Özellikle Ocak 2018, Mart 2020 ve 2021 yılı sonlarında yaşanan büyük düşüş dalgası yatırımcıları bu sektöre girdiğine bin pişman etti. Peki bu risklerden kaçınmanın veya azaltmanın yolu var mı?
Bitcoin’e yatırım yapmak hangi riskleri barındırıyor, neden?
10 – Volatil Piyasalar
Bitcoin (BTC) fiyatı neredeyse hiç durmamacasına değişiyor. Kasım 2020’de 10 bin dolar civarında hareket eden fiyatlar, çok kısa sürede 6 kattan fazla arttı. Artık 5 bin dolarlık dalgalanmalar bile basite alınıyor.
Fiyat hareketlerinin bu kadar dalgalı ve öngörülemez olduğu piyasada yatırdığınız miktarı geri alabileceğinizin garantisi yok. Peki ne gibi bir önlem alınabilir? Büyük zararlardan kaçınmak için yapmanız gereken yatırımınızı düşük ölçeklerde tutmak. Bu yöntem uzun vadede size daha faydalı olacaktır.
9 – Sanal Hırsızlık
Bitcoin’e yatırım yapmanın getirdiği en büyük risk belki de hack riskidir. Çünkü kripto para dediğimiz varlık, teknoloji merkezli olması hasebiyle hacklenmeye son derece müsait. Yapılan araştırmalar sanal soygunların büyük bir kısmının kripto borsalarındaki dijital varlıklara yapıldığını gösteriyor.
Buna ilaveten eğer cüzdanınız varsa ve private keyi unutmuşsanız kripto paralarınızı geri getirmeniz imkansıza yakın. Ama her halükarda kripto paralarınızı borsada tutmaktansa kripto cüzdanınızda tutmanız daha güvenli. Hatta mümkünse soğuk cüzdan dediğimiz off-line cüzdanlarda.
İlgili: 2021’in en güvenli kripto para cüzdanları
8 – Dolandırıcılık
Hacker riskine ilaveten bir de dolandırıcılık riski var. Bitcoin almak ve satmak isteyenler kripto borsaları vasıtasıyla bu değişimi yapıyorlar. Bitcoin’in 2017’de yaşanan ilgi patlamasından sonra mantar biter gibi kripto borsaları bitiverdi. Bunlardan kimisi tam da dolandırıcılık dediğimiz şey üzerine çalışıyor.
ABD Tüketici Hakları Bürosu ve SEC ortaklaşa imzaladıkları bir deklarasyonla kripto yatırımcılarını kripto borsaları konusunda seçici olmaya çağırdı. Güvenlik açısından büyük açıkları bulunan kimi borsalar dolandırıcılığa da kapı aralamış oluyor. Siz siz olun güvenilirliğini kanıtlamış borsalardan şaşmayın.
7 – Resmi Düzenlemeler
Halihazırda kripto piyasalarını bağlayan herhangi bir çatı kuruluş ve kanunlar yok. Hükümetlerin kripto paralar konusundaki duruşları bile net değil. Onlar da süreç içinde bunun nasıl bir teknoloji olduğunu anlamaya çalışıyor. Henüz kanuni düzlemde işlem görmediklerinden vergilendirilmeleri de imkansız. Uluslararası piyasalarda bağlayıcı yasaların ve vergilendirmenin olmayışı özgürlük gibi lanse edilse de içinde büyük riskler barındırıyor.
Kripto paralar ileride merkez bankalarının kontrolünde devlet rezervlerine kastetmeye başladıklarında hükümetler caydırıcı politikalar üretebilir. Bu ise birçok koldan merkezi devletlere bağlı bireysel ve kurumsal yatırımcıyı tercihe zorlayacaktır. Böylesi bir tercih durumunda yatırımcılar kitlesel halde kripto parayı terk edebilirler. Geleceğin nasıl olacağı öngörülemese de bu bir risk. Ve maalesef bireysel yatırımcılar olarak bu soruna alabileceğimiz bir önlemimiz yok.
6 – Teknolojik Yönelim
Bitcoin hiçbir fiziksel karşılığı olmayan tamamen dijital bir teknolojiye dayanıyor. BTC’ler dijital madencilik işlemi sonrasında çıkartılıyor. Tamamen sanal ortamda internet üzerinden el değiştiriyor ve depolanması büyük oranda sanal cüzdanlar ve kripto borsaları vasıtasıyla gerçekleştiriliyor. Bu teknoloji olmazsa kripto paraların değeri sıfıra iner.
Fiziksel para türleri, gayrı menkul veya altın gibi değerli madenler diğer varlıklara kolayca çevrilebilir. Çünkü gerçek hayatta karşılıkları vardır. Bitcoin’i ayakta tutan teknolojinin bir gün çökmeyeceğinin garantisi yok. Bitcoin sahipleri siber saldırılar kadar dijital kıyametin de tehdidi altındalar. Bitcoin’e yatırım yapmanın getirdiği riskler arasında belki de hiç dikkate alınmayan ama önemli bir risk de bu senaryonun gerçekleşme riskidir.
5 – Blok Saklama
Yeni Bitcoinler karmaşık matematiksel algoritmaların çözülmesi yoluyla elde ediliyor. Madenci dediğimiz işlem gücü yüksek işlemciler yapılan işlemleri kaydederken blok oluştururlar. Teorik olsa da bu blokların ağın genelinden saklanması riski mevcut.
Bir madencilik havuzu yeni bir blok üretebilir ve bunu ağa bildirmeyebilir. Madencilik sonucu elde edilecek BTC’yi kendine saklayıp dürüst bir şekilde havuza katılan madencileri zarara uğratabilir. İyice düzenlenmiş ve bu tür blok saklama işlemlerine karşı güvenlik önlemleri olan havuzlar çoğunlukta. Ve elbette bu tür riskler son derece küçük.
İlgili – Bitcoin madenciliği nedir ve BTC nasıl üretilir? Evde Bitcoin mining nasıl yapılır?
4 – Sınırlı Kullanım
Bitcoin’e yatırım yapmanın getirdiği risklerden biri de sınırlı kullanım alanı yüzünden kendini gerçekleştiremeyebileceği. Bitcoin para tanımını değiştiren devrimsel bir gelişme olabilir; lakin kullanım oranı hala düşük. Aralarında Overstock, Newegg ve Monoprix’in de olduğu bazı online mağazalarda geçerli. Uçak bileti alırken de AirBaltic, Air Lituanica ve CheapAir.com gibi bazı firmalarda kullanabiliyorsunuz. Maalesef firmaların çok büyük kısmı, şimdilik BTC’yi resmi olarak kabul etmek istemiyor.
3 – Mali Kayıp
Bitcoin bazı uzmanlarca Ponzi şeması yani dolandırıcılık ağı olarak tanımlanıyor. Kimse satın almayınca fiyatı birden düşüyor. Herkes satın alınca balon oluşuyor ve volatilite inanılmaz boyutlara varıyor. Balon patlıyor bu sefer fiyatlar yerlerde sürünüyor. Kullanım oranı düşünce zaten anlamsızlaşıyor. Kullanılmayan bir paranın kime faydası olur?
Hasılı, verdiğinizi alamıyorsunuz. Kazanınca çok kazanıyor, kaybedince tam kaybediyorsunuz. Fiyatlar stabil olmadığı için kendinizi her gün BTC fiyatlarını kontrol ederken buluyorsunuz ve sürekli tedirginlik yaşıyorsunuz. Cep sağlığınızı bilmem ama ruh sağlığınız için Bitcoin biraz zararlı hale geleblir.
2 – Para Birimi mi Yoksa Yatırım Fırsatı Mı?
Para dediğimiz şey mal ve hizmet alımında kullanılmalı. Yatırım ise alıp değerinin yükselmesini beklediğimiz metadır. Tanım bu kadar basite indirgenirse Bitcoin, paradan ziyade yatırım aracına yaklaşıyor.
İlgili – Güncel Bitcoin fiyat tahmini, geleceği ve beklentiler 2021- 2025
Kimileri Bitcoin’e emeklilik yatırımı gözüyle bakmaya başladı bile. Orta-uzun vadede sürekli değeri artan bir varlığa kim yatırım yapmak istemez ki? Lakin Bitcoin’de ortası yok. Ya zaman içinde değersizleşip çöp olacak, ya da küresel bir finans krizinde herkes Bitcoin’e hücum edip fiyatını Ay’a uçuracak. Hem çok riskli, hem çok eğlenceli bir yatırım. Kaybettiğinizde sizi sarsmayacak miktarda yatırım yapmış olmanız durumunda elbette.
1 – Genç Bir Teknoloji
Bitcoin 12 yaşını henüz doldurmuş olsa da kripto para çok yeni bir teknoloji. Piyasanın büyümesi ve bugünkü haline evrilmesi son 3-4 yıl içinde gerçekleşti. O yüzden bilindik projelerin çoğunun mazisi 4 yıldan geriye gitmiyor. En çok kullanılan kripto borsası Binance bile 2017’de kuruldu.
Hal böyle olunca bu sektörün nereye evrileceği şimdiden kestirilemiyor. Çok daha geniş kullanım alanlarına da ulaşabilir sonradan çıkacak yeni bir teknoloji tarafından çöpe de atılabilir. Ne de olsa dijital bir çağda yaşıyoruz. Ve bu dijital çağda yenilikler, devrimler, şaşırtıcı gelişmeler asla sonlanmayacak.
Bitcoin’e yatırım yapmanın getirdiği riskler hayli büyük ve gerçekçi olsa da geleceği ancak risk alanlar kurar. Bitcoine yatırım yapmak demek bu riskleri en baştan kabul etmek demek.
