Şimdi karşımızda Bitcoin ne kadar biliniyor şeklinde bir soru var. Boğa koşusu, vadeli işlemler,
kurumlar, Bakkt; Bitcoin daha önce hiç olmadığı kadar zemin kazanıyor. Ama dünyada gündelik hayatın içerisindeki insanlar Bitcoin hakkında ne biliyor?
Bitcoin dünyada ne kadar biliniyor?
Bu yaz biraz dinlenme fırsatım oldu. Bol miktarda seyahat ettim diyebilirim. Seyahatlerim beni Malta ve İsviçre hariç dünyanın en ilerici Bitcoin ülkelerinden bazılarına götürdü.
Dünyanın dört bir yanındaki kripto para birimi ile ilgili bilgileri ve insanların gündelik yaşamlarında bitcoin’i nasıl kullandıklarını veya BTC hakkında konuştuğunu görmek beni heyecanlandırdı. Ama bulduğum şeyin biraz şok edici olduğunu da söylemeliyim.
İlgili haber: Bitcoin İstanbul meydanlarındaki tabelaları süslemeye başladı
İnsanlar Bitcoin hakkında ne biliyor? Anlatınların yüzde 99.9’unda kesinlikle hiçbir şey yok. İşte ziyaret ettiğim yerlerde kripto para birimleri hakkında söylenenlerden sizler için bir kesit.
İspanya
Temmuz ayında Barselona’da Barselona Ticaret Konferansı düzenlendi. Adından da anlaşılacağı gibi, borsalar, piyasa yapıcılar, likidite sağlayıcıları ve benzerleri için aslında müthiş bir buluşma oldu. Tabii ki, konferansta konuşulan konular artık kabak tadı veriyor.
Bitcoin’in fiyatı, blok zinciri ve borsaların geleceği, DEX’lerin yavaşlığı, daha iyi bir UX’e duyulan ihtiyaç, dünya genelinde eksik düzenlemeler ve komisyonsuz ticaret konusunda bir miktar yakınmalar…
Konferans ve verilen kokteylden sonra, elbette herkes Bitcoin’i biliyordu. Ancak, şunu ifade etmem gerekiyor ki, Barselona’daki Bitcoin bilgisi acı vericiydi.
Katalan Başkan Yardımcısı Pere Aragonès, bir konuşma yaptı ama karşılığında hiçbir soru almadı. Bilgisine gelince konuşması genel bilgilerden ibaretti.
Hayatın içerisinde koşuşturan insanların Bitcoin’in nasıl çalıştığını bilmemeleri pek yadırganacak bir şey değil. Benim tecrübeme göre, çoğunluk daha önce bu sözü bile duymamıştı. Bireysel FOMO hakkında heyecanlanmaya başladığınızda, bir anlığına düşünmenize izin vermek gerekiyor.
İlgili haber: Kripto paraların ve Bitcoin kabulü ve benimsenmesi son gaz devam ediyor.
Açık olmak gerekirse, kripto para alanına yatırım yapan insanlardan bahsetmiyoruz. Araştırmam daha önce sıradan insanlar düzeyinde yapıldı. Taksi şoförlerinden bahsediyoruz (genellikle her şey hakkında çok az şey biliyoruz), personel bekliyor, asansörlerde otel misafirleriyle boşta sohbetler yapıyor ve hatta eski bir kolej arkadaşım bile bu sohbetlerden bahsediyor. Finlandiya’dan geliyor ve Bitcoin’i duyduğunu söylüyor. Ancak bilgi seviyesi ve ilgisi bundan öteye gitmiyor.
Portekiz
Portekiz, kripto para alanında bir iz bırakmakla meşgul şu sıralar. Ülke kısa süre önce kripto para birimindeki tüm kazançlar için vergi almayacağını açıkladı.
İlgili haber: Portekiz’den Bitcoin vergileri konusunda cesur adım
Nitekim, geçen ayın sonunda, Portekiz merkezli yayın Jornal de Negócios, ülkenin vergi otoritesinin tüm kripto para birimi alım satım işlemlerinin ve Portekiz’deki ödemelerin yüzde 100 vergisiz olduğunu beyan ettiğini bildirmişti.
Portekiz ayrıca dünyanın en büyük teknoloji konferanslarından biri olan Web Summit ile 10 yıl boyunca bir anlaşma imzaladı. Son zamanlarda Lizbon, AI, IoT, blockchain ve diğer yeni teknolojiler hakkında son teknoloji konferansına ev sahipliği yaptı.
Bütün bunları birlikte değerlendirdim ve Portekizlilerin dünyadaki en yüksek Bitcoin bilgisinden birine sahip olacağını varsaydım. Ne yazık ki durum böyle değildi.
Kabul ediyorum, zamanımın çoğunu başkentten 30 kilometre uzakta bir sörf kasabasında geçirdim. Ancak Lizbon’u birkaç kez ziyaret ettim.
Böyle bir teknoloji odaklı hükümet ve vergi otoritesinin ülkeye kripto para birimi girişimcilerini bir anlamda buyur etmesiyle, engebeli başkentin Arnavut kaldırımlı sokaklarındaki meslekten kimi görseniz Bitcoin bilgisinin neredeyse tamamen karanlıkta kaldığını müşahede ediyorsunuz.
Singapur
Bu Şubat ayında Singapur’da yaklaşık 8,3 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip 634 şirketin katılmasıyla Singapur, çoğu zaman kripto para birimi için bir “yuva” olduğunu doğruladı.
Bölgedeki diğer ülkelere kıyasla, düzenlemeleri son derece esnek ve burada yedi Bitcoin ATM’si ile gelişim sürüyor.
Şüphesiz, her şeyin saatinde, trenin ve tramvayın mükemmel bir şekilde çalıştığı bozulmamış şehirde, her gün vatandaşların yarıya yakınının konuşmalarında ödeme yöntemlerinden ve fiyatın ne kadar yüksek olacağından bahsettiğini görüyorsunuz.
Ancak yine de duyduklarım bilgi olarak tam değil. Dünyadaki Bitcoin ilerledikçe, araştırmama göre Singapur’da bilgi daha fazlaydı. Ama biz çok düşük bir tabandan çalışıyoruz. Bunu duyan bir Grab şoförü vardı – ama anlattıklarım hayatıyla ilgili hiçbir şey ifade etmiyordu.
Konuştuğum kişilerin geri kalanında ise durum yine bilgisizliğe işaret ediyordu. Seçtiğim birkaç yolcu ile yaptığım konuşmamda onların da Bitcoin hakkında pek bir şey bilmediklerini gözlemledim.
Endonezya
Endonezya, LocalBitcoins’te yüksek kabul oranına sahip. Satışlarıyla da sık sık haber manşetlerini süslüyor. Yönetmeliği, Bitcoin’i bir meta olarak tanıyor. Son derece ilerici bir yaklaşım. Çoğu defa enflasyonu yüksek ve paralarında bol sıfır olan ülkelerin Bitcoin tarafından nasıl “kurtarıldığını” duyarsınız.
Ayrıca, şirketlerin Bitcoin yoluyla nasıl para kazandıklarını ve ülke çapındaki insanların hayatlarını nasıl değiştirdiğini de duyarsınız. Öyleyse, hala kesin olarak küçük bir rakam. Günde milyonlarca Rupia’yı havaya uçurduğum bu nakit temelli toplumda, Bitcoin’in benimsenmesinden çok uzakta olduklarına şahit oldum.
İlgili haber: WhatsApp Endonezya’da dijital ödeme başlatıyor
Netleştirmek için Jakarta ya da Sumatra’da değildim. Bali’deydim, burada farklı yerlerden bir yeri ziyaret ettim. WhatsApp’ın yakın zamanda WhatsApp Pay’i uygulamaya koyacağı yerde köhnemiş pazarların da artık bir sonu gelecek. Mantıklı. Yararsız kağıt paralarla doldurulmuş bir cüzdana sahip olmak, dondurma için 35 bin ödemek kadar sakıncalı.
Ancak pazar tezgahlarından tarım alanlarına, en büyük şehri Denpasar’dan orada tanıştığım birçok Avustralyalı turiste kadar bütün bu kişilerin Bitcoin ile ilgili bilgileri bir kez daha SIFIR oldu. Verilen cevap ise çok şaşırtıcıydı:
Hayır! Hiç duymadım bile.
Kitlesel kabul için yıllar gerek
Keşif yazımda farkına vardığım şey, tüm bu alanın hala ne kadar küçük olduğu. Kurumlar hakkında bitmeyen tartışmalar, Bakkt, Facebook, Microsoft, hard forklar, madencilik, kavgalar, yargılanma, hatta ABD başkan adayları, onu ikiye bölmek ya da parçalamak…. Siz bütün bu olan bitenlerden başkalarının da Bitcoin’i bildiğini varsayarsınız.
Arjantinli ve Venezuelalıların Bitcoin’i tarz dışına çıktıkları gibi nasıl satın aldıklarına ve tasarruflarını kaybetmelerinden nasıl koruyacaklarına dair makaleler yazdığınızda: kitlesel benimsenme gerçekleşiyor gibi hissediyorsunuz.
İlgili haber: Arjantinliler panik halinde, Bitcoin talebinde patlama yaşanıyor
Ancak dünya çapında yalnızca 34 milyon civarında Bitcoin cüzdanı ve kabaca 50 milyon kullanıcısı ile bu oran kullanan nüfusun yüzde 1’inden daha az.
Facebook Libra ya da hayır, Microsoft, Santander, Bakkt… Bitcoin dünyadaki gündelik hayatın içerisindeki insanların zihnine girmeden önce daha çok yol kat etmesi gerekiyor.
Gelelim yazımızın başındaki soruya. Bitcoin ne kadar biliniyor şeklindeki sorunun cevabını verirken gündelik hayatın içerisindeki insanların verikleri cevaplara bir bakın. Ben bu cevaplardan hareketle Bitcoin hiç olmadığı kadar az biliniyor diyorum.
