Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
Vladimir Putin’in ABD doları karşısındaki tutumunda yaşanan değişim, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın son seçim zaferiyle dünya gündemine oturdu. Putin, uzun yıllardır doları uluslararası ticaretteki hâkim konumundan indirme stratejisini benimsemiş olsa da Trump’ın yeniden sahneye çıkmasıyla bu planı gözden geçirdiğini açıkladı. Putin’in bu açıklaması, küresel ekonomiyi, BRICS stratejisini ve ABD ile Rusya arasındaki karmaşık ilişkileri bir kez daha gündeme taşıdı. Bu yazıda, Trump ve Putin’in şaşırtıcı dostluğunun, doların küresel etkisine ve BRICS’in dolarsız bir finansal sisteme geçiş planlarına nasıl yansıdığını inceleyeceğiz.
Trump ve Putin’in “Özel” İlişkisi: Tarihçe ve Etkiler
Donald Trump, 2016 seçimlerinden bu yana Vladimir Putin’e olan hayranlığını açıkça ifade etti. Özellikle 2018’deki Helsinki Zirvesi’nde Trump, ABD istihbarat kurumlarının raporlarına rağmen Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesini kamuoyu önünde sorgulamış, bu tutumu birçok Amerikalının tepkisini çekmişti. Trump, “Putin’in suçlamaları güçlü bir şekilde reddettiğini” belirterek Putin’e duyduğu güveni vurguladı. Görev süresince ve sonrasında da Putin’i “akıllı” ve “dahi” olarak tanımlamaktan geri durmadı. Bu açıklamalar, Trump’ın Rusya ile ilişkileri konusunda komplo teorilerini besledi ve dünya çapında eleştiri aldı.
Özellikle Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik 2022 işgali sırasında bile Trump, Putin’in zekâsına övgüde bulunarak bu hareketi “akıllıca” bulduğunu söyledi. Batı’daki birçok lider bu işgali sert bir şekilde kınarken Trump’ın bu tür bir açıklama yapması, iki lider arasındaki bağın derinliğine dair ipuçları verdi. Bu bağlamda, Trump ve Putin arasındaki “özel ilişki,” yalnızca siyasi söylemlerle sınırlı kalmadı; aynı zamanda iki ülkenin ekonomi ve dış politikalarında da ciddi etkiler yarattı.
Dolar Hâkimiyeti: BRICS ve Dolarsız Ticaret İddiaları
BRICS ülkeleri – Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika – uzun süredir dolar bağımlılığını azaltmak için adımlar atıyor. 2024 yılında BRICS’e başkanlık eden Rusya, özellikle doların dış ticaretteki etkisini sınırlandırmak ve alternatif bir sistem geliştirmek adına çeşitli projeler önerdi. BRICS ülkeleri, kendi para birimleriyle ticaret yaparak dolar bağımlılığından kurtulmak ve ABD’nin finansal gücünden bağımsız bir sistem inşa etmek istiyor. Özellikle Çin ve Rusya, bu strateji kapsamında SWIFT gibi ABD kontrolündeki ödeme sistemlerinden uzaklaşarak kendi sınır ötesi ödeme sistemlerini geliştirme planları yapıyor.
Putin, BRICS kapsamında çoklu para birimi sistemi ve blok zincir teknolojisine dayalı yeni bir ödeme sistemi önerisi sundu. “BRICS Clear Platform” adı verilen bu sistem, üye ülkelerin ulusal para birimlerine yatırım yapmalarını sağlayacak ve SWIFT’in yerine geçerek doların ticaretteki rolünü azaltacak. Putin, BRICS’in merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) kullanımını teşvik edeceğini ve bu sistemin ticari dengesizlikleri doğrudan çözmeye yardımcı olacağını belirtti. Bu gelişme, BRICS ülkelerinin küresel finansal sistemde bağımsız bir rol oynaması anlamına gelirken doların gücüne doğrudan bir meydan okuma teşkil ediyor.
Trump’ın Seçim Zaferi ve Doların Hâkimiyetine Etkisi
Putin’in dolarsız ticaret planlarında Trump’ın zaferiyle yaşanan geri çekilme, küresel ekonomik dinamiklerde önemli değişimlere işaret ediyor. Trump’ın Putin’le olan yakın ilişkisi, Rusya’nın bu planları gözden geçirmesine neden oldu. Putin’in, Trump’ın geri dönüşüyle dolar karşıtı stratejilerinde temkinli bir tutum sergilemesi, Trump’ın ABD dış politikasında Rusya’ya yönelik olumlu yaklaşımının Putin tarafından bir güvence olarak görüldüğü şeklinde yorumlanıyor.
Trump’ın zaferiyle birlikte, ABD ve Rusya arasındaki gergin ilişkilerin yumuşaması ve Putin’in ABD dolarını uluslararası ticarette devreden çıkarma planlarından vazgeçmesi, BRICS stratejilerinde bir kırılma noktası oluşturabilir. Özellikle ABD’nin Ukrayna’ya yönelik yardım politikalarına mesafeli duran Trump, ikinci döneminde bu yardımları azaltma sinyalleri vermişti. Trump’ın, “24 saat içinde Ukrayna’daki çatışmayı sona erdireceğim” şeklindeki iddiaları, ABD-Rusya ilişkilerinin seyrine dair yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
BRICS ve Dolar Alternatifi Stratejiler: Zorluklar ve Engeller
BRICS’in dolarsız bir sistem kurma hedefi, teknik ve ekonomik anlamda ciddi zorluklarla karşı karşıya. SWIFT’e alternatif bir ödeme sistemi oluşturmak, büyük altyapı yatırımları ve ekonomik reformlar gerektiriyor. Üstelik BRICS ülkelerinin farklı ekonomik yapıları, döviz kurları ve ticari politikalar arasındaki uyumsuzluk, bu tür bir sistemin istikrarını sağlamak adına ciddi sorunlar doğurabilir.
İngiliz bankası ING’nin analizine göre, BRICS ülkeleri, ABD doları kadar küresel nüfuza sahip değil ve dolayısıyla dolarsızlaşma girişimlerinin küresel ölçekte büyük bir etki yaratması beklenmiyor. Örneğin, ABD doları dünya çapında geniş bir kabul görürken, BRICS’in çoklu para birimi sistemine geçiş yapması, uluslararası ticaret için büyük bir risk teşkil edebilir. Ayrıca, BRICS ülkeleri arasında, ABD ile benzer bir mali ve bankacılık birliğinin olmaması, bu ülkelerin ortak bir ekonomik sistem geliştirmesini zorlaştırıyor.
Merkez Bankası Dijital Para Birimleri ve BRICS m-Bridge Projesi
BRICS’in dolardan bağımsız bir sistem kurma çabaları arasında Merkez Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC) ve m-Bridge projesi de önemli bir yer tutuyor. Bu projeler, uluslararası ödemelerde dijitalleşme sağlayarak doların etkisini azaltmayı hedefliyor. m-Bridge projesi, BRICS ülkelerinin CBDC’lerini kullanarak sınır ötesi dijital ödemeler yapmasını mümkün kılacak bir altyapı sunuyor. Ancak, bu projelerin hayata geçirilmesi, teknoloji, altyapı ve uluslararası iş birliği gibi zorlukları da beraberinde getiriyor.
Sonuç: Trump-Putin Dostluğu ve Doların Geleceği
Trump’ın zaferiyle Putin’in dolarsız ticaret planlarını askıya alması, küresel ekonomik sistemde önemli değişiklikler yaşanacağının bir habercisi olabilir. Trump’ın Putin’e duyduğu sempati ve Rusya’nın dolar karşıtı stratejilerinde yaşanan bu ani değişim, ABD-Rusya ilişkilerinde yeni bir döneme işaret ediyor. BRICS’in dolarsız bir ticaret sistemi kurma hedefi, teknik, ekonomik ve siyasi zorluklarla karşı karşıya olsa da Putin’in Trump’la olan dostluğunun bu planlara nasıl yansıyacağı büyük bir merak konusu.
Önümüzdeki dönemde, ABD ile Rusya arasındaki ilişkilerin seyrine göre BRICS stratejilerinin şekillenmesi, dolarsız ticaret ve küresel ekonomik dengelerde yaşanacak değişiklikler açısından büyük önem taşıyor. Trump ve Putin arasındaki bu “özel” bağın, doların uluslararası ticaretteki konumunu nasıl etkileyeceği ve BRICS ülkelerinin bu bağlamda nasıl bir yol izleyeceği, küresel finansal sistemi yakından ilgilendiren bir konu olarak gündemdeki yerini koruyacak.
