Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
ABD Tarife Hamlesine Yanıt Gecikmedi: Uçak Teslimatları Askıya Alındı, Nadir Element Kartı Masada
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeniden başlattığı yüksek tarifeler, Çin ile olan ekonomik çekişmeyi yeni bir seviyeye taşıdı. Çin, bu tarifelere karşılık olarak Boeing uçakları ve parçalarının sipariş ve teslimatlarını durdurma kararı aldı. Bloomberg’in özel haberine göre, bu karar yalnızca bir misilleme değil; aynı zamanda Çin’in ekonomik egemenlik alanlarını koruma hamlesi olarak değerlendiriliyor.
✈️ Boeing 737 Max Teslimatları Askıya Alındı
Çin’in yeni talimatı doğrultusunda:
- Çinli havayollarının yeni Boeing uçak siparişleri durduruldu.
- Boeing 737 Max dahil olmak üzere yaklaşık 10 uçağın teslim süreci belirsizliğe girdi.
- Siparişlerin bazıları ön ödeme ve belgeleri tamamlanmış olmasına rağmen, istisnai durumlar dışında hepsi vaka bazlı değerlendirilecek.
Özellikle China Southern, Air China ve Xiamen Airlines gibi büyük taşıyıcıların teslimatları doğrudan etkileniyor. Bazı uçaklar Seattle’daki üretim tesislerinde, bazıları ise Zhoushan’daki tamamlama merkezinde bekliyor.
📉 Boeing için Zor Zamanlar
Bu gelişme, halihazırda üretim ve kalite kontrol sorunlarıyla uğraşan Boeing için oldukça olumsuz bir dönemde geldi:
- 2024 başında yaşanan 737 Max kapı paneli patlaması, şirketin güvenilirliğini tekrar sorgulatmıştı.
- 2018’de Boeing’in küresel teslimatlarının %25’i Çin’e yapılmışken, 2025’te bu oranın ciddi şekilde düştüğü görülüyor.
- Çin, kazalar sonrası 737 Max’i ilk yere indiren ülke olmuştu; Airbus’a yöneliş o tarihten bu yana hız kazandı.
⚙️ Tedarik Zinciri ve Yatırımlar Tehlikede
Çinli yetkililer, uçak kiralamaları ve operasyonel maliyetler konusunda da yerel havayolu şirketlerine destek vermeyi planlıyor. Bu da ABD merkezli üretici ve yan sanayi firmalarının Çin’den elde ettiği gelirlerin azalması anlamına geliyor.
Boeing’in stoklarında hâlâ Çin’e gönderilmek üzere tamamlanmış çok sayıda uçak bulunuyor. Ancak bu uçakların satışı artık büyük bir belirsizlik içerisinde.
🧪 Çin’in Elindeki Koz: Nadir Toprak Elementleri
Çin’in Boeing ve havacılık sanayisine yönelik adımlarının ötesinde, çok daha stratejik bir kozu var: nadir toprak elementleri.
- Çin, ağır nadir toprak elementlerinin %99’unu dünya pazarına sunuyor.
- Bu metaller; elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri, askeri sistemler ve robotik teknolojiler için hayati önemde.
“Dronlar ve robotik savaşın geleceği olarak görülüyor. Ancak bu teknolojilerin hammaddeleri şu an Çin’in kontrolünde.”
— James Litinsky, CEO, MP Materials
ABD’nin tedarik çeşitlendirme çabalarına rağmen, Vietnam’daki alternatif rafineri tesisinin kapanmış olması, Çin’in bu alandaki de facto (fiili) tekelini koruduğunu gösteriyor.
💬 Ticaret Savaşları Nerede Bitecek?
Bu kriz, iki süper gücün ekonomik ilişkilerinin yalnızca gümrük tarifeleri düzeyinde olmadığını ortaya koyuyor. Havacılıktan madenciliğe, dijital teknolojilerden enerjiye kadar pek çok sektör bu mücadelenin cepheleri hâline gelmiş durumda.
- Trump yönetimi, iç siyasette “sert liderlik” mesajı vermek için tarifeleri kullanıyor.
- Çin, doğrudan Boeing gibi sembolik ve stratejik şirketleri hedef alarak, jeoekonomik mesajlar veriyor.
- Avrupa ve diğer bölgeler, bu iki dev arasındaki güç savaşının ekonomik sarsıntılarını hissetmeye başladı bile.
📌 Sonuç: Küresel Tedarik Zinciri ve Jeopolitik Dengeler
Çin’in Boeing’e yönelik bu son hamlesi, sadece ticari bir anlaşmazlık değil, aynı zamanda küresel ekonomi üzerindeki jeopolitik ağırlığını artırma stratejisinin parçası olarak okunmalı.
Boeing’in Çin pazarında kaybettiği alanı kısa sürede geri kazanması zor görünüyor. Öte yandan Çin’in nadir toprak elementleri kartını daha aktif kullanması, ABD’nin teknoloji ve savunma alanındaki üstünlüğünü tehdit edebilir.
🔍 Peki sen ne düşünüyorsun? Çin’in bu adımı Boeing’i köşeye mi sıkıştırır, yoksa ABD alternatif pazarlar bularak dengeyi sağlayabilir mi?
