Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
Kripto para piyasasında 2022–2023 ayı sezonunun ardından birçok alanda olduğu gibi borç verme (lending) sektöründe de ciddi bir dönüşüm yaşanıyor. Galaxy Research tarafından yayınlanan yeni rapor, sektörün mevcut durumunu detaylı bir şekilde gözler önüne seriyor: Piyasa, zirvesinden %43 düşüşle 36.5 milyar dolara gerilese de, DeFi uygulamaları bu süreçte tarihi bir yükseliş yaşadı.
📉 CeFi Tarafında Yıkım: Zirveden Dibe
2021 boğa piyasasında 34.8 milyar dolara ulaşan merkezi kripto borç verme (CeFi lending) sektörü, 2023 ortalarında 6.4 milyar dolara kadar gerileyerek %82’lik bir düşüş yaşadı. Bu çöküşün başlıca nedeni, Celsius, BlockFi, Genesis ve Voyager gibi dev platformların iflas etmesiydi.
CeFi tarafında yaşanan bu kriz, platformların kötü risk yönetimi, kaldıraçlı işlemlerdeki zayıflık ve teminat olarak kullanılan riskli varlıklardan kaynaklandı. Bu süreçte, CeFi’nin şeffaf olmayan yapısı ve merkezi kontrol mekanizmaları da yatırımcı güvenini sarsan faktörler arasında yer aldı.
2024 sonu itibariyle CeFi piyasası 11.2 milyar dolara toparlanmış olsa da hâlâ zirvesinin çok altında. Ayrıca pazar, Ledn, Galaxy ve Tether gibi üç büyük oyuncunun %89’luk pazar payı ile daha da merkezi bir yapıya bürünmüş durumda.
📈 DeFi’nin Direnci: Şeffaflık ve Algoritmik Yapı
CeFi tarafında yaşanan bu dramatik düşüşe karşın, merkeziyetsiz borç verme (DeFi lending) uygulamaları için tablo oldukça farklı. On-chain (zincir üstü) borç verme protokolleri, 2023’te 1.9 milyar dolar seviyesinden çıkış yaparak 2024 sonunda 19.1 milyar dolarlık açık borç (open borrows) seviyesine ulaştı. Bu, %959’luk bir artış anlamına geliyor.
Dahası, bu seviye yalnızca toparlanmayı değil, aynı zamanda 2021 boğa piyasası zirvesinin de %18 üzerine çıkıldığını gösteriyor.
DeFi’nin bu başarısının ardında şu faktörler yatıyor:
- Şeffaflık: Tüm işlemler zincir üstünde ve herkes tarafından izlenebilir.
- Aşırı teminatlı (overcollateralized) sistem: Borç alanların riskleri minimize ediliyor.
- Algoritmik faiz oranları: Arz-talep dengesiyle belirlenen oranlar spekülasyona açık değil.
- İflasa karşı dayanıklılık: Platformlar, büyük CeFi oyuncuları gibi çökmedi; aksine çalışmaya devam etti.
📊 Pazar Dengesi Değişiyor: DeFi %63’e Ulaştı
Galaxy Research’e göre, DeFi protokollerinin pazar payı 2020-2021 dönemindeki %34 seviyesinden, 2024 sonunda %63’e yükseldi. CDP (Collateralized Debt Position) tipi stablecoin’lerle birlikte bu oran %69’a kadar çıkıyor.
Bu veriler, kripto borç verme piyasasında DeFi’nin artık baskın güç olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. CeFi sistemler ise ya daha niş hizmetlere yönelmek zorunda kalacak ya da düzenleyici çerçeveler altında yeniden yapılanacak.
💸 VC Yatırımları Düşüşte
CeFi ve DeFi projelerine yapılan toplam risk sermayesi (VC) yatırımları da düşüş gösterdi. 2022’de çeyrek başına ortalama 200 milyon dolar seviyesinde olan yatırım miktarı, 2024’ün sonunda sadece 2.2 milyon dolara geriledi. Bu da, sektöre olan güvenin henüz tamamen geri dönmediğini gösteriyor.
🎯 Sonuç: Yeni Dönem DeFi ile Şekilleniyor
Kripto borç verme sektörü, büyük bir evrim sürecinden geçiyor. CeFi sistemler, riskli yönetim anlayışları ve düşük şeffaflık nedeniyle güven kaybederken, DeFi protokolleri şeffaflık, erişilebilirlik ve algoritmik yönetim avantajlarıyla öne çıkıyor.
Galaxy Research raporu, geleceğin kripto borç verme altyapısının DeFi protokolleri üzerine kurulacağını gösteriyor. Ancak bu sistemin sürdürülebilirliği için DeFi’nin de kendi risk yönetimi ve kullanıcı deneyimi tarafında gelişmesi gerekiyor.
📣 Peki sizce CeFi tamamen ortadan kalkar mı, yoksa kurumsal yatırımcılar için hâlâ bir alanı olacak mı? DeFi, geleneksel bankacılığın karşısına gerçekten geçebilir mi? Yorumlarda görüşlerinizi bekliyoruz!
