Bitcoin balonu bugüne kadar Bitcoin karşıtlarının en fazla kullandığı tanım oldu. Özellikle 2017 yılında yaşanan inanılmaz çıkış sonrası bir çok eski ekonomi temsilcisi yada analisti bu tanımı her seferinde öne çıkardı. 2018 başından bu yana ortaya çıkan görüntü bu şüphecileri haklı çıkardı gibi bir görüntü var. Peki Bitcoin’in gerçekten sonu mu geliyor?
Bitcoin Balonu!
Kripto para yatırımcı olanlardan uzun süreli HODL stratejisi ile yatırım yapanlar ortada bir balon olsa ve balon patlasa dahi kripto para sektörünün tekrar ayağa kalkacağına inanıyorlar. Onlara göre Bitcoin geçmişte olduğu gibi önce büyük bir düzeltme sonra ise bir önceki zirveyi aşan yeni bir rekora koşacak.
Aslında elinizdeki emtia gerçek bir değere dayanıyorsa disiplinli bir HODL’er yatırımcı olmakta uzun vadede bir sorun yok. Hemen hemen tüm pazarlar zirveler çöküşler sonrasında ise daha yüksek zirveler yaşamıştır. Eğer elinizdeki emtiaları yanlış fiyatlardan aldıysanız tabiki bu süreç oldukça acı verici olabilir. Bu konuda daha somut olmak adına dünyanın en büyük çöküşlerinden biri olan Dotcom balonunun patlasını incelemek anlamlı olacaktır.
Teknoloji pazarının 2000 dönemindeki zirve fiyatlara ulaşması tam 17 yıl sürdü. Bu konuda bazı spesifik şirketleri incelemek net bir resim ortaya koyacak. Microsoft’un 2000 balonu sırasında bir hissesinin değeri 59 Dolara kadar çıkmıştı. Firmanın hisselerinin Dotcom Balonu patladıktan sonra tekrar bu değere ulaşması tam 16 yıl aldı ve Ekim 2016’de yeniden bu değere ulaştı. Yani eğer 1999’un ortalarında Microsoft hissesi aldıysanız yatırdığınız paranın aynı şekilde geri gelmesi Ağustos 2014’de gerçekleşecekti.
CISCO’nun balon sırasında hisse değeri 79 Dolar seviyesindeydi. Balonun patlaması sonrasında değeri 2002 itibariyle 11 Dolara kadar düştü. Şu andaki değeri ise 32 Dolar. Balon sırasında ulaştığı değerin yarısından bile az. Eğer 1999’da hisse aldıysanız bu durumda bir süre daha beklemeniz gerek.
Intel hisseleri 73.94 Dolardı balon sırasında 17 yıl sonra bugün ise halen yarısı seviyesinde yani 35.09 Dolar. Eğer 1999 ortasında balondan önce aldıysanız dahi paranızın aynen geri çıkması için Mayıs 2014’ü beklemeniz gerekecekti.
Balon sırasında ulaştığı değere en hızlı ulaşan şirket ise Amazon oldu. Amazon aynı değeri tam 7 yıl sonra yeniden ulaşmayı başardı. Yani 2007 yılında.
Bu yazının amacı sizleri korkutmak değil. Amaç kısa sürede toparlanma beklentisinin yaratabileceği hayal kırıklıklarını önlemek yatırımcıları daha rasyonel bir noktaya çekmek. Yukarıda bahsettiğimiz bir kaç firma gibi onlarca firmanın balon sırasında ulaştıkları değere ulaşmaları için yıllar geçmesi gerekti. Ki bu firmaların ne kadar gerçek bir değere ve ticarete dayandığı ortadayken.
Bundan Sonra Ne Olur?
Bir Bitcoin balonu içinde olduğumuz ve balonun söndüğü açık. Ama açıkçası belki de bu yaşayacağımız en büyük balon değil . Henüz ortada dolanan zayıf binlerce token ve coin’in tamamen yok olma sürecini yaşamadık. Tabiki bunun en önemli nedenlerinden biri ekibin elinde yoktan elde ettikleri bir fon var ve vadettikleri proje üzerinde çalışıyorlar. Ve henüz havlu atmış değiller. Fakat yakın zamanda bir çok girişimin havlu atmaya başladığını ve tokenlarının değerinin sıfır olduğunu görmeye başlayacağız. Bu oldukça normal bir durum. Çünkü dünyada kurulan start-up’ların %95’i başarısız olur.
Aslında Bitcoin ve diğer önemli altcoinlerin ortaya koyduğu değer makul seviyede. Fakat özellikle riskli tokenlarda gerçek bir değer ve ekip olduğundan emin olunarak riski dağıtacak şekilde yatırım yapmak en doğru hareket olur. Bunun dışında sektörün kaptanı olan Bitcoin’i önceleyen ve yatırımlarınızın en az %30-40’nın her an Bitcoin’de olduğu bir portföy bulundurmak en makul yaklaşım olacaktır.
