Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
Ham petrol vadeli işlemleri Perşembe günü hafif düşüş gösterdi; bir önceki seansta İsrail ve İran’ın açık çatışmanın eşiğinde olabileceğine dair endişelerin tetiklediği keskin rallinin ardından gevşedi. Doğu Saatiyle 11:15 itibarıyla, ABD Batı Teksas Ham Petrolü (WTI) vadeli işlemleri 54 sent, yani %0,8 düşüşle varil başına 67,61 dolara geriledi. Aynı zamanda, küresel gösterge Brent kontratı 56 sent, yani %0,8 düşüşle varil başına 69,22 dolara indi.
Fiyatlardaki bu düşüş, önceki seansta İsrail ile İran arasındaki bir çatışmanın Orta Doğu’dan gelen ham petrol arzını tehdit edeceğine dair artan korkuların yatırımcıları harekete geçirmesiyle %4’ten fazla yükselişin ardından geldi. NBC News’e konuşan konuya yakın beş kişinin aktardığına göre, İsrail, ABD’nin açık desteği olmasa bile “önümüzdeki günlerde” İran’a karşı askeri bir saldırı düzenlemeyi düşünüyor. Bu haber enerji piyasalarında şok etkisi yarattı.
Artan gerilime yanıt olarak, ABD Dışişleri Bakanlığı kritik olmayan personelin Irak’ı terk etmesini emrederken, Pentagon Orta Doğu’daki askeri ailelerin gönüllü olarak bölgeden ayrılmasına izin verdi. Bu hamleler, İran Savunma Bakanı’nın durumun düşmanca hale gelmesi durumunda ülkesinin bölgedeki ABD üslerini hedef alacağı yönündeki uyarısının ardından geldi.
JP Morgan’daki petrol analistleri, durum için en kötü senaryo fiyat etiketini belirledi. Bankanın küresel emtia araştırmaları başkanı Natasha Kaneva, Perşembe günkü bir notta müşterilerine, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması halinde ham petrolün varil başına 120 dolar veya daha yüksek seviyelere çıkabileceğini söyledi. Dünya deniz yoluyla petrol ticaretinin yaklaşık %30’u bu dar su yolundan geçiyor. Kaneva, “Önemli olan, kaydedilen tüm tarihe rağmen, birçok tehdide rağmen Hürmüz Boğazı hiçbir zaman kapatılmadı. Ham petrol akmaya devam etti,” diye yazdı.
Siyasi Baskı Aylardır Artıyor
Başkan Donald Trump, diplomatik görüşmelerin başarısız olması durumunda ABD veya İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine hava saldırıları düzenleyebileceği konusunda kamuoyunu uyarmıştı. Buna karşılık, İran Savunma Bakanı müzakereler konusunda temkinli bir umutlu ton takınsa da, misilleme yapacaklarını açıkça belirtti. Bu hafta İran medyasına verdiği demeçte, “Bu durumda, Amerika’nın bölgeyi terk etmesi gerekecek, çünkü tüm üsleri bizim menzilimizde. Onlara erişimimiz var ve tereddüt etmeden, ev sahibi ülkelerdeki hepsini hedef alacağız,” dedi.
Perşembe günü, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Yönetim Kurulu, İran’ın nükleer güvence yükümlülüklerine uymadığını belirten bir karar kabul etti. Bu, İran’a karşı son yirmi yıldır verilen ilk böyle bir karardı. Bu arada, ABD Orta Doğu elçisi Steve Witkoff’un, Pazar günü Oman’da İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi ile ertelenen nükleer görüşmeleri yeniden canlandırmayı amaçlayan bir tur daha görüşme yapması planlanıyor.
İsrail Hala İran’a Karşı Askeri Eylemi Düşünebilir
Bu diplomatik çabalara rağmen, NBC News’in aktardığı kaynaklar, İsrail’in önümüzdeki günlerde hala askeri eylemi düşündüğünü belirtiyor. Siyasi analistler, iki ülke arasındaki bir çatışmanın, özellikle İran’ın 93 milyonluk nüfusu (Irak’ın neredeyse dört katı) göz önüne alındığında, küresel piyasalar, bölgesel istikrar ve dünya ekonomisi üzerinde geniş kapsamlı etkileri olacağı konusunda uyarıyorlar.
Ancak birçok piyasa gözlemcisi ve stratejist, şimdilik tam ölçekli bir çatışmanın olası olmadığını düşünüyor. Bazıları, son kısmi tahliye emirlerinin ve askeri duruşların, ABD’nin müzakere masasında elini güçlendirmek için tasarlanmış kasıtlı baskı taktikleri olduğunu savunuyor. İran, 1970’te katıldığı Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) uyarınca sivil nükleer programını sürdürme hakkı konusunda ısrarcı. Bir öneri, İran’ın uranyumu düşük seviyelerde zenginleştirmesine izin verecek ve bu sayede İran’ın tesisleri sökülmeyecek, ülkenin enerji üretimi gibi barışçıl amaçlar için altyapısını korumasına olanak tanıyacak.
