Canlı sohbete katılmak, haber, uzman görüşü ve piyasa sinyallerini anında almak için TELEGRAM, TWITTER, FACEBOOK, INSTAGRAM’dan bizi takip edin.
Aptos topluluğunun aktif üyelerinden MoonSheisty, ağın yerel token’ı APT için stake ödüllerinin neredeyse yarı yarıya azaltılmasını öneren dikkat çekici bir teklifle gündeme geldi. Bu öneri, staking getirilerini %7 seviyesinden üç ay içinde %3.79’a düşürmeyi amaçlıyor.
Topluluk tarafından şekillenen bu öneri, uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlama ve ekonomik dengeyi koruma adına önemli bir adım olarak görülüyor. Aynı zamanda Aptos’un staking ödüllerini, diğer Layer-1 blokzincirleriyle uyumlu hâle getirerek sermaye verimliliğini teşvik etmeyi hedefliyor.
Küçük Doğrulayıcılar İçin Endişe: Merkezileşme Riski
Bu öneri, topluluk forumlarında ve GitHub üzerinde çeşitli tepkiler aldı. Kullanıcılardan ElagabalxNode, ödüllerin azaltılmasının “sağlam bir delegasyon programı gibi telafi mekanizmaları” olmadan küçük doğrulayıcıları sistem dışına itebileceğini ve bunun da ağın merkezsizliğini zayıflatabileceğini vurguladı.
Bu riskin bilincinde olan MoonSheisty, aynı zamanda küçük katkı sağlayıcıları desteklemek amacıyla bir topluluk doğrulayıcı programı başlatılmasını da önerdi. Bu programla küçük node operatörlerine hibeler ve stake desteği sağlanması planlanıyor. Ancak bu önerinin detayları henüz netleşmiş değil.
Neden Ödül Azaltımı?
Stake ödülleri, doğrulayıcıları ağa katkı sağlamaya teşvik eden temel unsurlardan biri. Ancak yüksek getiriler aynı zamanda kullanıcıları, MEV (maksimum çıkarılabilir değer) yeniden stake etme, DePIN altyapısı gibi daha yenilikçi ve riskli alanlardan uzaklaştırabiliyor.
Bu bağlamda öneri, stake ödüllerinin daha makul seviyelere çekilerek sermayenin daha verimli yönlendirilmesini ve DeFi ekosisteminin gelişimini teşvik etmeyi amaçlıyor.
Aptos, şu anda yaklaşık $974 milyon TVL’ye (kilitli toplam değer) sahip bir ağ. Bunun $320 milyonluk kısmı yalnızca Aries Markets adlı kredi protokolünden geliyor. Bu da staking dışındaki alanların büyüme potansiyelini ortaya koyuyor.
Staking Ekonomisi: Diğer Ağlarla Karşılaştırma
Kripto ekosisteminde staking getirileri projeden projeye büyük farklılık gösteriyor. Örneğin BNB Smart Chain, %7.43 gibi yüksek “gerçek” getiri sunarken, Cardano yalnızca %0.55 ile listenin alt sıralarında yer alıyor. Aptos’un mevcut %7 getirisi, özellikle küçük doğrulayıcılar için cazip olsa da, bu seviyenin uzun vadeli sürdürülebilirliği tartışmalı görülüyor.
Aptos’un önerisi, 2024 yılında Polkadot’un unstaking süresini 2 güne indirme önerisi ve Starknet’in yeni staking yapısı gibi benzer reform dalgalarıyla aynı döneme denk geliyor. Bu da stake sistemlerinin birçok Layer-1 ağda yeniden değerlendirildiği bir döneme işaret ediyor.
Karar Topluluğun
Aptos’un yönetişim modeli, belirli minimum stake miktarını karşılayan kullanıcıların teklif sunup oy kullanabilmesine imkân tanıyor. Bu da merkeziyetsiz karar alma mekanizmasını destekliyor. MoonSheisty’nin önerisi de bu mekanizma kapsamında değerlendirilmek üzere tartışmaya açıldı.
Sonuç olarak, stake ödülü azaltımı önerisi, hem ağın uzun vadeli ekonomik sürdürülebilirliği hem de merkezsizliğin korunması açısından denge gerektiren bir mesele olarak öne çıkıyor. Topluluğun, bu öneri üzerinden yürüteceği tartışmalar ve olası düzenlemeler, Aptos’un gelecekteki yönetişim kültürünün de şekillenmesinde etkili olacak gibi görünüyor.
Stake sistemini geliştirmek mi, yoksa mevcut yapıyı koruyarak yeni teşvik mekanizmaları mı oluşturmak gerekiyor? Topluluğun vereceği karar, yalnızca getiri oranlarını değil, Aptos’un merkeziyetsizlik anlayışını da doğrudan etkileyecek.
