A’dan Z’ye kripto para ve blockchain terimleri

Kripto para ve Blockchain terimleri

%51 Attack

%51 saldırısı. Bir kripto para ağının bilgi işlem gücünün yarısından fazlası tek bir varlık veya grup tarafından yönetildiğinde, bu varlık veya grup, kötü amaç gütmeleri durumunda, ağa zarar vermek için birbiriyle çakışan işlemler yapabilirler.

Address

Adres. Kripto para adresi, ağ üzerinde işlem göndermek veya almak için kullanılır. Bir adres genellikle kendisini alfanümerik karakter dizisi olarak sunar.

ASIC

“Application Specific Integrated Circuit” kelimesinin kısaltmasıdır. Türkçe “Uygulama Özel Entegre Devre” anlamına gelir. Genelde GPU’lara kıyasla ASIC’ler madencilik için özel olarak üretilmiştir ve önemli güç tasarrufu sağlayabilir.

Bitcoin

Bitcoin, aracılar ve merkezileştirilmiş bir yayıncıya ihtiyaç duymadan küresel bir peer to peer (eşten eşe) ağında çalışan ilk merkezi olmayan, açık kaynak kripto para birimidir.

Lütfen Bkz: Bitcoin (BTC) nedir? Nasıl alınır? Geleceği var mı?

Block

Blok. Bloklar, blok zincir ağında kalıcı olarak kaydedilen verileri taşıyan veri paketleridir.

Blockchain

Blok zinciri. İşlemlerin bloklara eklenerek kalıcı olarak kaydedildiği paylaşımlı bir defterdir. Blockchain, genesis bloğundan en son bloğa, dolayısıyla ad bloğuna kadar olan tüm işlemlerin tarihsel bir kaydı olarak hizmet eder.

Lütfen Bkz: Blockchain rehberi: Blockchain nedir, hangi alanda kullanılır ve geleceğe nasıl yön verecek?

Block Explorer

Block explorer, geçmişteki tüm işlemleri ve blok zincirindeki güncellemeleri görüntülemek için kullanılan çevrimiçi bir araçtır. Bu araç, ağ hash hızı ve işlem büyümesi gibi yararlı bilgiler sağlar.

Block Height

Blok yüksekliği. Blok zincirine bağlı blokların sayısıdır.

Block Reward

Blok ödülü. Madencilikte bir bloktaki hash’i başarıyla hesaplayan madenciğe verilen bir teşvik şeklidir. İşlem sırasında blok zincirindeki işlemlerin doğrulanması yeni koinler üretir ve madenci bunların bir kısmı ile ödüllendirilir.

Central Ledger

Merkezi defter. Merkezi bir ajans tarafından tutulan bir defter.

Confirmation

Onay. Bir işlemi başarılı bir şekilde hash’leme ve blok zincirine ekleme.

Consensus

Fikir birliği. Ağın tüm katılımcıları işlemlerin geçerliliğini ve defterlerin birbirlerinin tam kopyaları olduğunu kabul edince fikir birliği elde edilir.

Cryptocurrency

Kripto para. Token olarak da bilinen kripto para birimi, dijital varlıkların temsilidir.

Cryptographic Hash Function

Kriptografik Hash İşlevi. Kriptografik hash’ler, değişken boyutlu işlem girdisinden sabit büyüklükte ve benzersiz bir hash değeri üretir. SHA-256 hesaplama algoritması kriptografik hash’lemenin bir örneğidir.

Dapp

(Dapp – decentralised application), açık kaynak olan, otonom olarak çalışan, verilerini bir blok zincir üzerinde saklayan, kriptografik simgeler şeklinde teşvik edilen ve değer kanıtı gösteren bir protokol üzerinde çalışan merkezi olmayan uygulamadır.

DAO

Decentralised Autonomous Organizations (Merkezi Olmayan Özerk Kuruluşlar), insan müdahalesi olmadan çalışan kuruluşlar olarak düşünülebilir.

Distributed Ledger

Dağıtık defter. Dağıtık defterler, verilerin merkezi olmayan node’lar ağı üzerinden depolandığı defterlerdir. Dağıtık bir defterin kendine ait bir koini olması gerekmez.

Distributed Network

Dağıtık ağ. İşlemci gücü ve verilerin merkezi bir veri merkezine sahip olmak yerine node’lara yayılmış olduğu bir ağ türü.

Difficulty

Zorluk. Bu, işlem bilgisinin bir veri bloğundan ne kadar kolaylıkla çıkarıldığı anlamına gelir.

Digital Signature

Elektronik imza. İçeriğini ve gönderenin kimliğini doğrulamak için elektronik olarak gönderilen bir belgeye eklenen, ortak anahtar şifrelemesi ile üretilen dijital bir kod.

Double spending

Çift harcama. Çift harcama, bir miktar para birden fazla harcandığında gerçekleşir.

Ethereum

Ethereum, akıllı sözleşmeler yürüten ve sansür, dolandırıcılık ve üçüncü taraf müdahalesi ile ilgili sorunları çözmeyi amaçlayan uygulamalar için blok zincire dayalı merkezi olmayan bir platformdur.

Lütfen Bkz: Ethereum (ETH) nedir, nereden, nasıl satın alınır ve geleceği nasıl?

EVM

Ethereum Sanal Makinesi (EVM), herkesin keyfi EVM Bayt Kodunu çalıştırmasına izin veren, Turing tam bir sanal makinadır. Her Ethereum node’u, blok zincirinde uzlaşma sağlamak için EVM üzerinde çalışır.

Fork

Çatal. Çatallar, blok zincirinin alternatif bir versiyonunu oluşturur ve iki blok zincirin aynı anda ağın farklı bölümlerinde çalışmasına izin verir.

Genesis Block

Genesis bloğu. Bir blok zincirin ilk veya ilk birkaç bloğu.

Hard Fork

Sert çatal. Önceden geçersiz işlemleri geçerli kılan bir çatal türüdür ve bunun tersi de geçerlidir. Bu çatal türü, tüm node’ların ve kullanıcıların protokol yazılımının en son sürümüne geçmesini gerektirir.

Hash

Çıktı verileri üzerinde bir hash işlev gerçekleştirme eylemi. Koin işlemlerini onaylamak için kullanılır.

Hash Rate

Madencilik teçhizatının performansının ölçümü saniyedeki hash oranı olarak ifade edilir.

Hybrid PoS/PoW

Hibrid PoS/PoW, ağdaki konsensüs dağılım algoritmaları olarak hem Proof of Stake hem de Proof of Work sağlar. Bu yöntemde, madenciler ile seçmenler (sahipler) arasında bir dengenin sağlanması, hem içeriden (sahipler) hem de dışarıdan (madenciler) topluluk temelli bir yönetim sistemi oluşturulması sağlanabilir.

Mining

Madencilik. Madencilik, blok zincir işlemlerini doğrulama eylemidir. Onaylama zorunluluğu madenciler için genellikle koinler şeklinde bir teşvik gerektirir. Bu kripto para patlamasında maden, düzgün bir şekilde yapıldığında kârlı bir iş olabilir. Madencilik, en verimli ve uygun donanım ve madencilik hedefini seçerek istikrarlı bir pasif gelir şekli üretebilir.

Multi-signature

Çoklu-imza. Çoklu imza adresleri, bir işlemi yetkilendirmek için birden fazla anahtar isteyerek ek bir güvenlik katmanı sağlar.

Node

Nod. Blok zincirinin bir katılımcısı tarafından işletilen defterin bir kopyası.

Oracles

Kahinler. Kahinler akıllı sözleşmelere veri sağlayarak gerçek dünya ile blok zincir arasında bir köprü görevi görür.

Peer to Peer

Eşten eşe. Peer to Peer (P2P), iki taraf arasındaki merkezi olmayan etkileşimlere veya birbirine oldukça bağlı bir ağdaki daha fazla etkileşime karşılık gelir. Bir P2P ağı katılımcıları, tek bir arabuluculuk noktası aracılığıyla birbirleriyle doğrudan ilgilenir.

Public Address

Açık adres. Açık bir adres, bir genel anahtarın kriptografik hash’idir. Özel anahtarların aksine, herhangi bir yerde yayınlanabilecek e-posta adresleri gibi davranırlar.

Private Key

Özel anahtar. Özel anahtar, belirli bir cüzdandaki tokenlere erişmenizi sağlayan bir veri dizesidir.

Proof of Stake

Hisse ispatı. Elde ettiğiniz veya elinizdeki paraların sayısına göre kazançları ödüllendiren fikir birliği dağıtım algoritması. Koine ne kadar çok yatırım yaparsanız, bu protokolle madencilikte kazanç o kadar artar.

Proof of Work

İş ispatı. Veri bloklarının madenciliği için aktif bir rol gerektiren, çoğunlukla elektrik gibi kaynakları tüketen bir konsensüs dağıtım algoritması. Ne kadar çok ‘iş’ yaparsanız, ne kadar çok hesaplama gücü harcarsanız, kazanacağınız para miktarı o kadar artar.

Scrypt

Scrypt bir şifreleme algoritması türüdür ve Litecoin tarafından kullanılır. SHA256’ya kıyasla daha hızlıdır.

SHA-256

SHA-256, Bitcoin gibi kripto para birimleri tarafından kullanılan şifreleme algoritmasıdır. Bununla birlikte, madencilerin kazançlarını yakalamak için maden havuzları oluşturmalarını gerektiren çok fazla bilgi işlem gücü ve işlem süresi kullanıyor.

Smart Contracts

Akıllı sözleşmeler. Akıllı sözleşmeler iş kurallarını blok zincirine programlanabilir bir dilde kodlar ve ağ katılımcıları tarafından zorlanır.

Soft Fork

Yumuşak çatal. Yumuşak çatal, yalnızca daha önce geçerli olan işlemlerin geçersiz kılınması nedeniyle sert çataldan farklıdır. Eski nodlar yeni blokları geçerli olarak tanıdığından, yumuşak çatal aslında geriye dönük olarak uyumludur. Bu çatal tipi, çoğu madenciyi uygulamak için yükseltmeyi gerektirirken, sert çatal, tüm düğümlerin yeni versiyon üzerinde anlaşmasını gerektirir.

Solidity

Katılık. Katılık akıllı sözleşmeler geliştirmek için Ethereum’un programlama dilidir.

Testnet

Ana zincirdeki varlıkların tükenmesini önlemek için geliştiriciler tarafından kullanılan bir test bloğu.

Transaction Block

İşlem bloğu. Bir blokta toplanan ve daha sonra karışık hale getirilebilen ve blok zincire eklenen işlemler topluluğu.

Transaction Fee

İşlem ücreti. Tüm kripto para işlemleri, küçük bir işlem ücreti içerir. Bu işlem ücretleri, bir madencinin bir blok başarıyla işlediğinde aldığı blok ödülünü hesaba katar.

Turing Complete

Turing complete, bir makinenin diğer programlanabilir bilgisayarların yapabileceği hesaplamaları yapabilme kabiliyetini ifade eder. Bunun bir örneği Ethereum Sanal Makinesi (EVM)’dir.

Wallet

Cüzdan. Özel anahtarları barındıran bir dosya. Genellikle, cüzdanın tasarlandığı belirli bir blok zincirde işlemleri görüntüleme ve oluşturma olanağı sağlayan bir yazılım istemcisi içerir.